Sociaal beleid en belastingen
Als sociaal beleid niet functioneert, raakt dat kwetsbare groepen hard. In ons complexe stelsel van sociale zekerheid en belastingen gaan regelmatig dingen mis. Maar juist de mensen die het meest afhankelijk zijn van overheidsbeleid, zien hun belangen het minst goed vertegenwoordigd. Wij analyseren problemen in het sociale domein, van toeslagen tot verkeersboetes, en bieden oplossingen in complexe stelsels.
Hieronder lees je meer over:
Toeslagen
Ons stelsel van belastingen en toeslagen is aan herziening toe. Zelfs voor experts is het stelsel moeilijk te doorzien. Dat zorgt voor grote onzekerheid en terugbetalingen bij mensen die juist zekerheid nodig hebben. Daarnaast bemoeilijkt complexiteit de uitvoering en wordt werk onnodig ontmoedigd. Wij doen voorstellen voor een nieuw stelsel van belastingen en inkomensondersteuning dat begrijpelijk en effectief is.
Er zijn de afgelopen maanden verschillende rapporten verschenen over de hervorming van ons toeslagen- en belastingenstelsel. De politiek heeft volgens Jasper J. van Dijk nu geen redenen meer om hervorming verder uit te stellen.
Het toeslagenstelsel is nodeloos complex. Vanwege angst voor politieke aanvallen over ‘koopkrachtplaatjes’ blijven we geld rondpompen. Dat is onnodig, schrijft Jasper J. van Dijk van het Instituut voor Publieke Economie.
Huishoudens en de overheid zijn hopeloos met elkaar verstrikt geraakt in het toeslagenweb. De roep om afschaffing van het stelsel neemt toe. Econoom Jasper J. van Dijk ziet uitwegen. ,,Maar die vragen van politici meer dan het inkleuren van de klassieke koopkrachtplaatjes.”
Het huidige belasting- en toeslagenstelsel is te complex. In Trouw bepleiten we waarom het stelsel vereenvoudigd moet worden en waarom dat mogelijk is, zolang we bereid zijn om over onze primaire morele reactie heen te stappen.
Burgers, beleidsmakers en de Belastingdienst zijn verstrikt in een complex web van toeslagen, heffingskortingen en aftrekposten. Gelukkig zijn de toeslagen en heffingskortingen te vervangen door één inkomensonafhankelijke toelage en een uitbreiding van de belastingschijven. Een voorstel.
Het belastingstelsel in Nederland is te complex en moet worden vereenvoudigd. Burgers, beleidsmakers en de Belastingdienst raken verstrikt in het complex web dat ons huidige stelsel is. In dit rapport beogen we de complexiteit van het huidige systeem te ontleden en te laten zien waar er gesnoeid kan worden in de regelingen.
Het hervormen van de toeslagen loopt spaak. De meest recente ontwikkeling is dat het kabinet een belangrijke hervorming van de huurtoeslag heeft ingetrokken na een uitspraak van de Raad van State. Met meer politieke wil kan de hervorming bij de huurtoeslag wel doorgevoerd worden.
Kinderopvang
Kinderopvang heeft grote maatschappelijke baten die onvoldoende meegenomen worden. Onderzoek toont aan dat de baten van voorschoolse ontwikkeling bijzonder groot zijn. In het bijzonder bij kinderen afkomstig uit gezinnen met een lagere sociaaleconomische status. Het huidige stelsel houdt onvoldoende rekening met deze baten. Wij doen voorstellen om het stelsel te hervormen.
In dit policy paper geven wij een advies voor het herzien van de arbeidseis voor de kinderopvangtoesalg
Nu het kabinet de koppeling tussen het aantal gewerkte uren en het aantal uren kinderopvang heeft losgelaten, raakt de overgebleven arbeidseis kant noch wal, stelt Jasper J. van Dijk. „Er tikt een tijdbom, waar de parlementaire enquêtecommissie pas nog voor waarschuwde.”
Het kabinetsplan voor bijna gratis kinderopvang bevoordeelt hogere inkomens. Een inkomensafhankelijk eigen bijdrage voorkomt dat.
Het kabinet wilde in 2025 de kinderopvangtoeslag verhogen naar 96%, ongeacht het inkomen van de ouders. Inmiddels is dit plan met twee jaar uitgesteld. Wij betogen dat het behoud van een koppeling met het huishoudinkomen noodzakelijk is voor doelmatig en doeltreffend beleid én dat dit, ondanks de toeslagenaffaire, haalbaar is.
Het kabinet ziet kinderopvang vooral als arbeidsmarktinstrument, en verliest zo het zicht op de kwaliteit, aldus David Bokhorst en Anton Hemerijck. Neem een voorbeeld aan Duitsland of Italië.
Elk land in Europa heeft zijn eigen stelsel van kinderopvang. De modellen variëren van lokale en publiek gefinancierde stelsels tot aan de meer gecentraliseerde en geprivatiseerde stelsels, zoals dat in Nederland het geval is. Maar hoe goed doet Nederland het in vergelijking met andere landen?
Verkeersboetebeleid
Het verkeersboetebeleid in Nederland werkt ontwrichtend. Niet de verkeersveiligheid, maar de begroting lijkt voorop te staan. Verkeersboetes worden keer op keer verhoogd om de begroting rond te krijgen. Deze boeteverhogingen zijn erg ingrijpend voor mensen met lage inkomens, omdat zij sneller in financiële problemen komen. Wij doen voorstellen om de verkeersveiligheid weer centraal te zetten.
Het huidige kabinet maakt geen aanstalten om de scheve verhouding tussen het belasten van kapitaal en arbeid recht te trekken. Een discussie over onze belastingmix is hoognodig.
Het kabinet wil de verkeersboetes verhogen. Het Openbaar Ministerie is tegen. En het heeft daarin gelijk, vinden Tim ’S Jongers en Merel van Rooy.
Voor iemand met geld zijn verkeersboetes een schijntje, voor armere mensen kunnen ze de nekslag zijn. Politiek econoom Merel van Rooy pleit voor een rechtvaardiger verkeersboeteregime.
Wederom worden de verkeersboetes verhoogd om de staatskas te spekken. Onwenselijk, want de verkeersveiligheid wordt hiermee als beleidsdoel verdrongen en de boetes worden disproportioneel hoog ten opzichte van het strafrecht. Om verkeersveiligheid weer leidend te maken, moet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weer achter het stuur zitten.
Belastingen
Belastinginkomsten zijn nodig om sociale vangnetten en publieke goederen te financieren. Belastingen hebben daarnaast een grote impact op onze economie. Goed belastingbeleid is dus van belang. Maar een voortdurende lobby van deelbelangen zorgt voor een grote kloof tussen wat we weten en wat we doen. Wij zetten ons in om het algemeen belang een stem te geven.
Het huidige kabinet maakt geen aanstalten om de scheve verhouding tussen het belasten van kapitaal en arbeid recht te trekken. Een discussie over onze belastingmix is hoognodig.
Mensen die pensioen opbouwen via hun werkgever betalen minder belasting dan mensen die individueel pensioen opbouwen. Dit heeft te maken met de arbeidskorting. In dit artikel laat Jasper J. van Dijk zien hoe dit werkt en hoe we dit verschil kunnen opheffen.
Terwijl vrijwel alle politieke partijen ervoor pleiten om de belastingdruk te verschuiven van arbeid naar kapitaal, subsidieert de Nederlandse overheid de grootste vermogensbestanddelen – bovenal pensioenvermogen – op dit moment juist met vele miljarden per jaar. Hiervoor bestaat geen overtuigende economische onderbouwing.
Door de stelselherziening in 2001 moesten de belastingen op arbeid gericht, eenvoudig en rechtvaardig worden, en moest de werkgelegenheid worden gestimuleerd. Die doelen worden echter niet gehaald.
Wij zijn door De Correspondent gevraagd om advies bij de cijfermatige onderbouwing van het boek ‘Sander en de brug’. Daarbij kwam de vraag op: wat zijn de budgettaire gevolgen van een belastingstelsel waarin alle vormen van inkomen gelijk worden behandeld.
Een overzicht van vermogen in Nederland en hoe het wordt belast.
In deze infosheet lichten wij de werking, kosten en effecten van de arbeidskorting toe.
In deze infosheet lichten wij de werking, de kosten en de effecten van de algemene heffingskorting toe.
In deze infosheet lichten wij de werking, kosten en effecten van belasting in box 1 toe.
Enkele jaren geleden maakte het ministerie van Financiën een begin met het evalueren van de vele fiscale regelingen die ons belastingstelsel rijk is. De eerste resultaten stemmen somber: de meeste van de regelingen blijken niet of maar deels doelmatig. Helaas leidt dat zelden tot verandering.
We bespreken drie aspecten van de oplopende energierekening. i) Wat kan de overheid nu doen om de energierekening te compenseren? ii) Een vergelijking tussen Nederland en andere landen. iii) Hoe moeten we verder op lange termijn?
Een politiek belangrijk rapport. Het kabinet kondigde eerder aan om na dit onderzoek de belastingdruk te willen verschuiven van arbeid naar kapitaal. Welke nieuwe inzichten biedt het nieuwe onderzoek?
De roep om een solidariteitsheffing komt regelmatig terug. Het Verenigd Koninkrijk kent inmiddels een windfall tax. We bespreken of die in Nederland zou kunnen werken. Vervolgens verkennen we een structurele belasting op overwinst.
Overig
Wij zijn door De Correspondent gevraagd om een berekening te maken van de omvang van informele zorg in Nederland als cijfermatige onderbouwing van het boek ‘Ik werk al (ik krijg er alleen niet voor betaald)’.
Ziekenhuizen mogen geen winst uitkeren, maar met winst kunnen ze betere afspraken maken op de zorgmarkt, schrijft Jasper J. van Dijk.